Repository logo

The Repository collects scientific achievements of employees and doctoral students of the John Paul II Catholic University of Lublin. The purpose of the repository is dissemination of the scientific achievements of the John Paul II Catholic University of Lublin, promoting conducted scientific research and supporting didactic activities. The repository collects, stores and shares digital documents in the form of books, scientific articles, scientific journals, conference materials, didactic materials etc.

 

Recent Submissions

Item
Wartości życia codziennego a sens życia – zmienne relacje
(Wydawnictwo KUL, 2021) Mariański, Janusz
W niniejszym artykule przedstawiono tylko wybrane zagadnienia związane z wartościami codziennymi jako celami życiowymi oraz z relacją między wartościami codziennymi a sensem życia: w makroskali (dorośli Polacy) i w mikroskali (młodzież polska). Przywołano niektóre wyniki z badań ogólnopolskich zrealizowanych głównie przez CBOS i rezultaty z wybranych badań socjologicznych zrealizowanych w środowiskach młodzieżowych. Wartością porządkującą, do pewnego stopnia dominującą nad pozostałymi, jest szczęście rodzinne i miłość. Wydaje się, że dla wielu młodych ludzi i dorosłych Polaków odnajdywany i deklarowany sens życia wiąże się z celami bliższymi, nie dosięga metafizycznej głębi ludzkiej egzystencji. Wartości afiliacyjne i potrzeby samorealizacji poprzez bezpośrednie kontakty z ludźmi w małych grupach nabierają niejednokrotnie charakteru wartości naczelnych. W sytuacji, gdy konkretne wartości wiążą się z wieloma sensami, nie jest łatwo stworzyć spójną strukturę sensu w swoim życiu. This article presents a small selection of research issues related to everyday values as life goals and the relationship between everyday values and the meaning of life: at the macro-scale (adult Poles) and the micro-scale (Polish youth). Also quoted are selected research results from nationwide sociological surveys – conducted mainly by the Public Opinion Research Centre (CBOS) – and the results of selected sociological studies on young people in Poland. The supreme, ordering value, which to a noticeable extent dominates over the others, is family happiness and love. It seems that for many young people and adult Poles the discovered and declared sense of life is connected with more immediate goals, and fails to reach the metaphysical depth of the human existence. Affiliation values and the need for self-fulfilment through direct contact with people in small groups often turn out to be core values. When specific values are associated with multiple meanings, people find it difficult to create a coherent structure of the meaning of life.
Item
Medialny obraz wojny w Ukrainie. Analiza wybranych polskich reportaży prasowych i radiowych (2022-2023)
(Київський столичний університет імені Бориса Грінченка, 2023) Białek-Szwed, Olga; Wójciszyn-Wasil, Aneta
W artykule podjęto się analizy, na przykładzie wybranych polskich reportaży prasowych i radiowych, medialnego obrazu wojny w Ukrainie. Autorki w swoim artykule zawarły analizę materiałów dziennikarskich powstałych od 24 lutego 2022 roku. Do opracowania materiału zastosowano analizę treści, jako metodę badawczą, która najlepiej pomaga przy rekonstrukcji i opisie obrazów wojny. Analiza dostosowana jest do specyfiki konstrukcji tekstu prasowego i audialnego, a także wyjątkowo dobrze komponuje się z perspektywą warsztatową, która pozwala pełniej uchwycić techniki kompozycyjne twórców medialnych zajmujących się reportażami wojennymi. Analiza eksponuje ważną rolę reportaży prasowych i radiowych przybliżających polskiemu odbiorcy realia wojny w Ukrainie, pozwalających odczuwać skutki działań tego konfliktu zbrojnego w perspektywie osobistego doświadczenia mieszkańców Ukrainy. У статті аналізується медійний образ війни в Україні на прикладі вибраних репортажів польської преси та радіо. У своїй статті автори провели аналіз журналістських матеріалів, створених починаючи з 24 лютого 2022 року. Контент-аналіз використовувався для розробки матеріалу як методу дослідження, який найкраще допомагає відтворити та описати образи війни. Аналіз адаптований до специфічної структури прес- та аудіотекстів і надзвичайно добре вписується в перспективу семінару, що дозволяє більш повно зрозуміти композиційні прийоми творців медіа, котрі працюють із репортажами про війну. Аналіз підкреслює важливу роль прес- та радіорепортажів у наближенні реалій війни в Україні до польської аудиторії, дозволяючи їй відчути наслідки цього збройного конфлікту з перспективи особистого досвіду мешканців України. The article analyzes, on the example of selected Polish press and radio reports, the media image of the war in Ukraine. In their article, the authors included an analysis of journalistic materials created from February 24, 2022. To develop the material, content analysis was used as a research method that best helps in reconstructing and describing the images of war. The analysis is adapted to the specificity of the construction of press and audio texts, and also fits exceptionally well with the workshop perspective, which allows for a fuller grasp of the compositional techniques of media creators dealing with war reports. The analysis exposes the important role of press and radio reports bringing the Polish audience closer to the realities of the war in Ukraine, allowing them to feel the effects of the actions of this armed conflict from the perspective of the personal experience of the Ukrainian people.
Item
Religijność uczniów szkół białostockich a stosunek do wybranych wartości, norm i zachowań
(Wydawnictwo KUL, 2021) Zemło, Mariusz
W niniejszym tekście opierając się na badaniach empirycznych, dokonano zidentyfikowania religijności młodzieży uczęszczającej do placówek edukacyjnych na terenie Białegostoku. W pierwszej kolejności przedstawiono jej obraz, posługując się dwoma wskaźnikami: autodeklaracją wiary i praktykami religijnymi. Zdając sobie sprawę, że takie podejście nie identyfikuje w pełni badanego fenomenu, w dalszej części tekstu postanowiono zestawić oba wskaźniki religijności z: wartościami najbardziej cenionymi przez badanych, ich opiniami na temat wybranych norm obyczajowych oraz poglądami odnoszącymi się do najczęściej praktykowanych przez uczniów zachowań ryzykownych. Dopełnienie obrazu religijności przez takie uzupełnienie pozwoli z większą wnikliwością ocenić kondycję religijności pokolenia stojącego na progu dorosłości oraz wyrobić zdanie na temat ich systemu aksjologicznego. This text uses empirical research to investigate the religiosity of youth attending educational institu-tions in Białystok. First, we discuss how religiousness is perceived by our respondents. In drawing this general picture, we relied on two indicators: self-declaration of faith and declared religious practices. Keeping in mind that researching these two issues cannot yield an exhaustive diagnosis of youth religiousness, in the latter part of the text the authors juxtapose the two parameters mentioned above against the information collected from the respondents on the values that they appreciate the most, their opinions on selected moral norms and their views on the most frequently practiced risk behaviors. Complementing the primary picture and perception of religiosity with the information from the supplementary questions allows for a more insightful assessment of the status of religiosity in the studied pre-adult generation, also enabling a reflection on their axiological systems.
Item
Religijność a tożsamość narodowa polskich migrantów w Wielkiej Brytanii w dobie brexitu
(Wydawnictwo KUL, 2021) Kozak, Jarosław; Fel, Stanisław; Wódka, Marek
Religia odgrywa istotną rolę w życiu jednostek, społeczeństw i całych wspólnot narodowych. Posiada ona szczególną siłę oddziaływania tam, gdzie przynależność religijna jest ważną częścią tożsamości narodowej. Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu religijności na postawy tożsamościowe polskich emigrantów. W analizie skupiono się na ocenie wpływu autodeklaracji wiary polskich migrantów poakcesyjnych w Wielkiej Brytanii na ich tożsamość narodową. Badania socjologiczne przeprowadzono za pomocą kwestionariusza ankiety na próbie 620 Polaków tam mieszkających (badania własne przeprowadzone jesienią 2019 r.). Analiza badań ilościowych wykazała, że mimo malejącego wskaźnika autodeklaracji wiary respondentów religia w dalszym ciągu jest silnie powiązana z identyfikacją narodową. Wpływ czynnika religijnego na deklarowaną przynależność narodową kraju pochodzenia najwyraźniej widać pośród głęboko wierzących, tych zaś, którzy deklarowali przynależność narodową także do kraju osiedlenia, charakteryzowała niższa wartość wskaźnika religijności. Religion plays an important role in the life of individuals, societies and entire national communities. It has a particular impact where religious affiliation is an important part of national identity. The aim of this article is to explore the influence of religiosity on the identity attitudes of Poles abroad under conditions of migration. The analysis focuses on assessing the impact of the self-declaration of faith of the Polish post-accession migrants in Great Britain on their national identity. Sociological research was conducted with a questionnaire on a sample of 620 Poles living in the UK. The analysis of quan-titative research has shown that despite the decreasing rate of respondents’ self-declaration of faith, religion is still strongly related to their national identification. The influence of the religious factor on the declared national affiliation to the country of origin is most evident among the firm believers, while those respondents who declare a shared national affiliation – declaring a strong sense of be-longing to the country of settlement – were characterised by a lower value of the religiousness index.
Item
Zmiany w aksjologii polskiego street artu podczas pandemii COVID-19
(Wydawnictwo KUL, 2021) Sławek-Czochra, Małgorzata
Celem artykułu jest ukazanie wartości zawartych w polskiej sztuce ulicy okresu pandemii COVID-19 i przemian w ich układzie. Materiał badawczy stanowią zdjęcia 100 przykładów ulicznych wizualizacji uzyskanych poprzez wpisanie słów kluczy w internetową wyszukiwarkę. Materiałem porównawczym są prace z 2008 r. Analiza zawartości materiału badawczego pod kątem wartości zawartych w sztuce ulicy podczas pandemii COVID-19 wykazała, że pandemia wybiła społeczeństwa z ich naturalnego rytmu funkcjonowania i wpłynęła w sposób istotny na układ wartości ulicznych artystów. W 2021 r. na szczycie układu wartości znalazły się wspólnotowość, poczucie wspólnoty, życie, zdrowie fizyczne i psychiczne, sprawność fizyczna, gotowość do poświęceń i ofiary, poczucie służby, mądrość i wiedza, optymizm i nadzieja oraz otwartość na inne kultury, tolerancja i uniwersalizm. Przemiany te można tłumaczyć hipotezą niedoboru. This article aims to show the values contained in Polish street art during the COVID-19 pandemic and the changes in their system. The research material consists of photographs of 100 examples of street visualisations obtained by typing keywords into an Internet search engine. The comparative material consists of works from 2008. A content analysis of the research material in terms of the values contained in street art during the COVID-19 pandemic showed that the pandemic knocked societies out of their natural rhythm of functioning and significantly affected the value system of street artists. In 2021, community, a sense of togetherness, life, physical and mental health, physical fitness, willingness to sacrifice and sacrifice, a sense of service, wisdom and knowledge, optimism and hope, and openness to other cultures, tolerance and universalism were at the top of the value system. These transformations can be explained by the scarcity hypothesis.
Item
Znaczenie religii dla trwałości małżeństwa i rodziny
(Wydawnictwo KUL, 2021) Zbyrad, Teresa Jadwiga
Małżeństwo i rodzina jako najważniejsza grupa społeczna w każdym społeczeństwie zasadzają się na pewnych wartościach. Jedną z podstawowych jest religia. Przez wieki wpływ religii w tym obszarze był ogromny. To właśnie religia określała formę życia małżeńsko-rodzinnego, począwszy od regulacji zachowań seksualnych, poprzez śluby, socjalizację dzieci, funkcje rodziny, relacje rodziców i dzieci, a kończąc na miejscu człowieka starego w rodzinie. We współczesnym społeczeństwie istnieją różne zagrożenia dla życia małżeńsko-rodzinnego. Źródłem wielu z nich jest postępująca sekularyzacja życia. Problem poruszony w artykule sprowadza się do ukazania wpływu religii na życie małżeństwa i rodziny. Małżeństwo i rodzina doświadcza wielu przemian w związku z procesem laicyzacji. Jednym z zagrożeń jest kruchość małżeństwa i rozpad rodziny. Dlatego warto uświadomić sobie, jaką wartość ma religia dla trwałości małżeństwa i rodziny, oraz w jakim stopniu stanowi bufor ochronny przed zagrożeniami płynącymi ze społeczeństwa. As the most significant social group, marriage and family are built on certain values. One of these fundamental values is religion. Throughout the centuries, the influence of religion in this respect has been enormous. Religion determined the form of marriage and family life: the regulation of sexual behaviour, the wedding ceremony, socialization of children, family functions, relations between pa-rents and children, also including the place of the elderly in the family community. Modern society experiences a lot of threats to marriage and family life. The source of these is the progressive secu-larization of life. The research problem defined in this article boils down to showing the influence of religion on the life of marriage and family. Marriage and the family experience many changes due to the process of secularization. One of the risks is the fragility of marital bond and the potential breakdown of the family union. Therefore, the impact of religion on the stability of marriage and family is worth emphasising, along with due recognition of the extent to which religion constitutes a protective buffer against diverse threats from society.
Item
Jak urzeczywistniać ideę samorządności terytorialnej w państwie unitarnym? Przykład centrów usług społecznych
(Wydawnictwo KUL, 2021) Rymsza, Marek
Specyfiką Polski (polskiego ładu) jest udane połączenie unitarnego charakteru państwa z rozbudowaną samorządnością terytorialną. Rozwiązania ustrojowe urzeczywistniające obie wartości: unitarność i samorządność przyjęto zarówno po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., jak i po odrzuceniu komunizmu w 1989 r. Rozwój samorządności był też jednym z najważniejszych elementów programu Ruchu Solidarności. Polem działań administracji publicznej, na którym z sukcesem praktykuje się samorządność terytorialną w warunkach unitarności państwa, są usługi społeczne – jeden z trzech filarów współczesnych europejskich państw dobrobytu. Od 1990 r. pomoc społeczna jest w Polsce instytucją polityki społecznej państwa funkcjonującą w ramach samorządu terytorialnego. Nowym instrumentem rozwoju lokalnych systemów usług społecznych są w Polsce centra usług społecznych, których tworzenie reguluje ustawa o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych uchwalona w 2019 r. Rozwojowi samorządności sprzyjają przyjęte w tej ustawie zasady kierunkowe organizowania usług społecznych, takie jak: zasada pomocniczości państwa, zasada wzmacniania więzi społecznych, zasada współpracy administracji publicznej z organizacjami sektora obywatelskiego oraz zasada powszechnego dostępu mieszkańców do usług społecznych. A specific quality of Poland with its administrative framework is a successful combination of the unitary character of the state and well-developed structures of the local government. Institutional solutions underlying this effective merger were adopted at the early stages of a new, independent Polish state in 1918, and then renewed through the process of political transformation from communism to democracy dating back to 1989. The self-governance was also one of the main values promoted by the Solidarity Movement. A specific sphere of public administration where territorial self-governance may find its successful practical implementation within the unitary state are social services, which constitute one of the three systemic pillars of the developed European welfare states. Since 1990, social welfare in Poland is administered at the level of state social policy, whose specific functions are realized through local government infrastructure. Social Service Centres constitute a new instrument for the development of local social services, acting pursuant to the 2019 Act on Social Services Delivered by the Social Service Centre. The self-governance of local communities is facilitated there through the package of directional principles how to deliver social services, which rely on the subsidiarity of the state, sustainability of social bonds, co-operation between public administration and civil sector entities and universal access of citizens to social services.
Item
Klasyczna i nowoczesna koncepcja kultury politycznej a problem uczuć
(Wydawnictwo KUL, 2021) Filipkowski, Janusz
Jednym z komponentów kultury politycznej są uczucia i emocje. W artykule poruszono problem ich wpływu na jej poziom. W tej kwestii można wyodrębnić dwie główne koncepcje: klasyczną, opartą na klasycznej koncepcji filozofii oraz nowoczesną, opartą na hasłach oświeceniowego racjonalizmu. W koncepcji klasycznej kultura polityczna wymaga, by sfera uczuć i emocji została podporządkowana rozumowi i zasadom wynikającym z rozpoznanej przez ten rozum obiektywnej prawdy. W koncepcji nowoczesnej natomiast, w związku z odrzuceniem idei obiektywnej prawdy, rozum zostaje sprowadzony do roli narzędzia zaspokajania subiektywnych i zmiennych uczuć, co może być niszczące zarówno dla osobowego rozwoju poszczególnych jednostek, jak i funkcjonowania całego państwa. Affect makes a crucial component of political culture. This article addresses how affective factors influence the level of political culture. Two main concepts of political culture can be distinguished: the classical concept, which is anchored in the concept of classical philosophy; and the modern concept, rooted in the rationalist principles of enlightenment. Under the classical concept, political culture requires that the sphere of feelings and emotions be subordinated to reason, and to the principles resulting from the objective truth as recognized by reason. The modern concept rejects the idea of objective truth, and hence reason is reduced to the role of a tool for satisfying subjective and changing human emotional drives, which can be destructive both for personal development of individuals and for the functioning of state communities.